Theo nhiều khảo sát của các nhà khoa học đã cho biết rằng hiện có từ 10% – 40% dân số thế giới đã từng trải qua hiện tượng “bóng đè”. Không ít người cho rằng đây chính là do “những người âm” hay các “vị thần” gây ra, thường sẽ bị trên những người “yếu bóng vía”. Vậy sự thật thì bóng đè là gì, tại sao bị bóng đè? Liệu có cách nào để xử lý khi bị tình trạng này và có giải pháp phòng ngừa hay không? Tất cả thắc mắc sẽ được Stardaily giải đáp ngay trong bài chia sẻ bên dưới đây, tham khảo ngay nhé!
Hiện tượng bóng đè là gì?
Hiện tượng bóng đè hay còn được gọi là chứng liệt tạm thời khi ngủ (sleep paralysis), đây là hiện tượng xảy ra trong khi ngủ hay trước khi thức giấc. Khi gặp trường hợp bị bóng đè thấy người mắc sẽ cảm giác như toàn thân mình bị liệt, tuy tỉnh táo nhưng lại không thể cử động được cơ thể, đôi lúc còn nghe thấy hay nhìn thấy nhiều ảo giác ghê rợn.
Những người mắc hiện tượng này đều có điểm chung đó là sẽ có cảm giác tức ngực, bị ngạt thở giống y hệt như những triệu chứng lâm sàng của các bệnh suy hô hấp, một cơn ngừng tim nhưng lại không thể kêu la hay vùng vẫy được. Có rất nhiều người đã tỉnh khỏi giấc ngủ nhưng vẫn cảm thấy sợ hãi, lo lắng và không ngủ lại được nữa. Trước khi đi vào tìm hiểu tại sao bị bóng đè thì hãy cùng Stardaily tìm hiểu về các kiểu bị bóng đè phổ biến thường gặp ở mọi người. Cụ thể sẽ có 3 nhóm:
- Ảo giác đột nhập: Ở trường hợp này người bị bóng đè sẽ thường thấy có người lạ như đang bước vào phòng mình, đi lại xung quanh hoặc cũng có thể đang ngồi ngay lên giường ngủ. Cảm giác sợ hãi khiến cho cơ thể họ bị tê cứng, khó thở, lúc tỉnh giấc sẽ thấy cơ thể mỏi nhừ – Đây chính là hậu quả của những cơn co cơ trong lúc ngủ.
- Ảo giác thăng bằng: Hiện tượng bóng đè này có liên quan đến chứng rối loạn tiền đình của người mắc. Người bị bóng đè ở dạng này thường sẽ thấy mình như đang bị rơi xuống vực sâu thăm thẳm hoặc bị ngã từ trên những tòa nhà cao tầng xuống đất với cảm giác y như thật. Họ có cảm giác ruột gan mình như muốn trào ra ngoài. Một cảm giác rất thật xuất hiện trong một thực tế ảo. Điều đặc biệt đó chính là khi rơi, khi ngã xuống thì họ không bao giờ thấy mình đã chạm đến đáy mà chỉ ở mức lưng chừng và sau đó họ đã tỉnh giấc vì sợ. Người họ khi ấy sẽ vã mồ hôi, tim đập nhanh, có cảm giác hồi hộp, chân tay co quắp lại và phải mất vài phút thì mới trấn tĩnh lại được.
- Ảo giác thực thể: Đây là một tình trạng bóng đè phổ biến nhất hiện nay, phần lớn chúng sẽ xuất hiện vào khoảng gần cuối của giấc ngủ. Những người bị bóng đè ở trường hợp này sẽ thấy khó chịu tại vùng ngực, bụng khiến cho họ như tê dại đi và có cảm giác không thở được. Chỉ đến khi xuất hiện tình trạng cơ thể bị thiếu oxy lên não thì lúc này họ mới tỉnh lại. Lúc này họ sẽ thức dậy trong tình trạng thở hổn hển, toát nhiều mồ hôi. Có người do bị suy nhược thần kinh, một đêm có thể gặp phải hiện tượng này 2 – 3 lần khiến cho họ cảm thấy sợ mỗi khi phải đi ngủ. Lâu dài dẫn đến tình trạng cơ thể bị suy nhược nghiêm trọng.
Tại sao bị bóng đè?
Vậy nguyên nhân tại sao bị bóng đè? Như chúng ta được biết thì bóng đè đã xuất hiện từ thời xa xưa, lúc ấy mọi người tin đây là một hiện tượng siêu nhiên do thần thánh hay ma quỷ gây nên. Tuy nhiên khi hoa học, y học đã phát triển thì trải qua rất nhiều cuộc khảo sát, nghiên cứu các nhà tâm thần học đã có thể giải mã được cho câu hỏi “Tại sao bị bóng đè?” ở góc nhìn của khoa học. Họ đã đưa ra kết luận rằng bóng đè chính là một hệ quả của sự rối loạn giấc ngủ mà nguyên nhân gây nên là do khả năng điều tiết vòng tuần hoàn Thức – Ngủ của não bộ đã bị đứt quãng.
Với một người bình thường khi đi ngủ sẽ có giấc ngủ diễn ra theo từng chu kỳ khác nhau. Mỗi chu kỳ sẽ kéo dài từ 90 phút – 110 phút và chia ra thành 2 giai đoạn (giai đoạn đầu giấc ngủ và giai đoạn sau của giấc ngủ).
Giai đoạn đầu giấc ngủ
Giai đoạn đầu giấc ngủ thường kéo dài khoảng từ 70 – 90 phút và được chia thành 4 trạng thái: Trạng thái thứ nhất sẽ kéo dài từ 5 – 10 phút, lúc này con người đang ở trạng thái lơ mơ và rất dễ tỉnh giấc. Trạng thái 2 sẽ kéo dài khoảng 10 phút, gọi là giai đoạn ngủ nhẹ. Trạng thái 3 gọi là tiền ngủ sâu, đây là lúc nhịp thở và nhịp tim của con người xuống đến mức thấp nhất rồi rất nhanh sau đó rơi vào trạng thái 4. Trạng thái 4 được gọi là ngủ sâu, là lúc con người chìm vào giấc ngủ với nhịp thở đều, tư thế nằm lúc này hầu như không thay đổi.
Nếu như bị đánh thức đột ngột ở trạng thái thứ 4 thì con người sẽ không điều chỉnh được cơ thể ngay lập tức mà thường có cảm giác bị mất thăng bằng, mất phương hướng trong tầm vài chục giây đầu.
Giai đoạn sau của giấc ngủ
Sau khi đi vào giai đoạn đầu của giấc ngủ với 4 trạng thái thì con người sẽ tiếp tục rơi vào giai đoạn sau của giấc ngủ. Sau đó họ sẽ tỉnh lại nhưng vẫn ở trong trạng thái lơ mơ. Liền ngay sau đó một chu kỳ giấc ngủ mới lại tiếp tục được lặp lại. Đây cũng chính là lúc xảy ra hiện tượng bị bóng đè hay gặp ác mộng ở mọi người – khi mà cơ thể lúc này vẫn đang duy trì ở trạng thái ngủ nhưng não bộ đã “thức giấc” rồi. Lúc ấy não bộ sẽ phát ra tín hiệu có mối đe dọa, đang ở trạng thái cao và quá nhạy cảm khiến cho con người có những cảm giác khó chịu như đã kể ở trên.
Những người có nguy cơ cao gặp hiện tượng bóng đè
Sau khi đã tìm hiểu tại sao bị bóng đè thì sau đây là một số thông tin mà Stardaily muốn chia sẻ đến bạn về một số người có nguy cơ cao dễ gặp hiện tượng bị bóng đè. Cụ thể đó là các đối tượng:
- Những người có cơ thể thường xuyên rơi vào trạng thái ủ rũ (là một dạng rối loạn thần kinh dẫn đến tình trạng mất kiểm soát giấc ngủ, giảm mức độ tỉnh táo).
- Người có giấc ngủ không ổn định, xuất hiện các vấn đề liên quan đến giấc ngủ, thường có cảm giác buồn ngủ vào ban ngày và bị mất ngủ vào ban đêm.
- Những người có tư thế nằm sấp khi ngủ chính là nguyên nhân phổ biến gây nên những triệu chứng bị bóng đè
- Bóng đè cũng là tình trạng có nguy cơ cao xuất hiện ở những đối tượng mắc các chứng như: trầm cảm, rối loạn cảm xúc, rối loạn tiền đình, huyết áp tăng cao khi ngủ,…
- Bóng đè cũng thường xuất hiện phổ biến ở những đối tượng thanh thiếu niên hay người trẻ tuổi
- Người gặp tình trạng mất ngủ kéo dài cũng có khả năng cao sẽ bị bóng đè khi ngủ.
- Những người có tính chất công việc phải làm theo ca, bị rối loạn đồng hồ sinh học gây mất ngủ, ngủ không theo các giờ giấc ổn định, ngủ không khoa học.
Phương pháp xử lý khi bị bóng đè
Tại sao bị bóng đè, có những phương án xử lý nào khi gặp tình trạng này? Sau đây là một số cách mà bạn có thể tham khảo và áp dụng:
- Cố gắng thực hiện các cử động nhẹ nhàng: Trong tình trạng bị bóng đè sẽ khá khó khăn để cử động được tuy nhiên bạn nên thực hiện một số hoạt động để có thể nhanh chóng thoát khỏi cảm giác tê cứng cơ thể như là tập điều khiển và vận động các đầu ngón tay, nắm chặt lòng bàn tay hết sức có thể hay cố gắng vận động cơ mặt nhiều lần.
- Hãy tập trung hít thở sâu, đều để giữ bình tĩnh: Nếu cố gắng vùng vẫy, sợ hãi sẽ khiến gia tăng áp lực lên vùng ngực khiến cho cơ thể có cảm giác như bị vật nặng đè lê ngực do đó khi áp dụng cách này sẽ giúp bạn thoát khỏi cảm giác sợ hãi, sớm kết thúc tình trạng bóng đè.
- Nếu ý thức được mình đang rơi vào tình trạng bóng đè lúc đang nằm gần một người khác thì bạn cũng có thể sử dụng những âm thanh nhỏ để làm tín hiệu đánh thức họ. Ngoài ra bạn cũng có thể áp dụng cách cố gắng ho khăn để nhanh chóng thoát được ra khỏi trạng thái này.
- Hãy giữ cho bản thân một tâm trạng thật bình thản, ổn định chứ không nên chống lại, vùng vẫy sẽ khiến cho cơ thể rất dễ gặp tình trạng mệt mỏi, uể oải khi thức dậy vào sáng hôm sau.
Các cách phòng ngừa tình trạng bị bóng đè khi ngủ
Trong bài viết tìm lời giải đáp cho câu hỏi tại sao bị bóng đè thì chúng tôi cũng sẽ đưa ra cho bạn một số cách để có thể phòng ngừa tình trạng này, tránh để cơ thể bị uể oải, mệt mỏi hay lo lắng quá nhiều sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Dưới đây là một số thói quen bạn có thể áp dụng để hạn chế, phòng ngừa tình trạng bị bóng đè:
- Hãy để bản thân ngủ đủ giấc mỗi ngày, điều này sẽ giúp tinh thần của bạn luôn được giữ ổn định, ngăn ngừa tình trạng bị bóng đè khi ngủ
- Dành ra cho mình quãng thời gian nghỉ trưa từ 20 – 40 phút để giúp tinh thần luôn được thư giãn, thoải mái
- Duy trì cho mình một lối sống lành mạnh, có khung giờ sinh hoạt và ngủ nghỉ thật khoa học. Tránh tình trạng thức quá khuya, dậy muộn vào ngày hôm sau.
- Môi trường, không gian sử dụng để nghỉ ngơi nên được thiết kế thoáng mát, yên tĩnh, nhiệt độ trong phòng không được ở mức quá cao hoặc quá thấp.
- Khi ngủ bạn cũng cần lựa chọn những bộ trang phục sao cho phù hợp, tránh mặc những bộ đồ bó sát hoặc thoát nhiệt kém.
- Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao để có thể nâng cao sức khỏe. Bên cạnh đó cũng cần tránh tập luyện quá sức hoặc tập luyện trước khi ngủ.
- Trước khi ngủ từ 3 – 5 giờ, bạn nên tránh sử dụng các chất kích thích có hại cho giấc ngủ của mình như là caffeine, trà hay ăn uống quá no.
- Hãy luôn giữ cho mình tâm trạng vui vẻ, lạc quan, hạn chế tình trạng bị căng thẳng, lo âu kéo dài.
>>> Xem thêm: Các loại rau giúp hạ đường huyết cho người bệnh tiểu đường
Mong rằng qua bài viết chia sẻ trên đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc “Tại sao bị bóng đè” và từ đó biết được các dấu hiệu, nguyên nhân, cách xử lý và phòng tránh tình trạng này để nhanh chóng có được cho mình những giấc ngủ chất lượng, một sức khỏe tốt, tinh thần sảng khoái và thoải mái nhất.
